Pinblock là gì?
Pinblock là một khối gỗ ghép có chức năng giữ các trục lên dây (Tuning Pin). Pinblock thường nằm ẩn phía sau khung thép Cast-iron Plate (một số đàn Upright củ với khung thép kiểu Half-Plate có thể nhìn thấy trực diện Pinblock). Pinblock phải giữ chặt Tuning pin để dây đàn ko bị lệch, đồng thời cũng không quá chặt khiến cho việc lên dây gặp khó khăn.
Khối Pinblock nhìn thấy rõ sua khi đã tháo khung thép
Pinblock được ghép bằng những tấm gỗ cứng xếp chồng lên nhau với các đường vân gỗ tạo thành nhiều góc để giữ chặt Tuning Pin. Đàn piano cũ thường có pinblock được ghép khoảng 3 đến 5 lớp gỗ cứng, nhưng về sau để tăng độ bền cho pinblock (không bị nứt, giản nở) pinblock được ghép nhiều lớp gỗ hơn.
Các kiểu gỗ ghép lớp làm Pinblock
Tìm hiểu khối Pinblock trên đàn Piano đứng
Hầu hết đàn đứng (Upright, console, spinet), Pinblock được đặt vào mặt trước của bộ khung sườn (wooden frame). Mặt dưới Pinblock tiếp xúc không chạm với cạnh trên Soundboard. Pinblock được cố định bằng cách dán keo vào khung wooden frame, đồng thời mặt trước pinblock được giữ bởi các ngàm (flange cast) của khung thép Cast-iron Plate, khung thép này sẽ ép chặt vào pinblock và được siết bởi những đinh ốc dài siết từ khung thép xuyên qua pinblock và bắt chặt vào khung sườn wooden frame. Kết cấu này giúp cho Pinblock được giữ rất vững chắc bởi khung Cast-iron Plate qua các tuning pin, kết hợp ngàm măt trong plate (flange cast) và khung sườn phía sau nhưng không tì vào soundboard. Các bộ phận này liên kết với nhau càng chặt thì lực căng dây đàn càng giữ được lâu. Kết cầu này còn giúp cho lực căng dây được phân bố đều lên khung thép, pinblock và khung sườn phía sau. Khi gắn thêm các khối Keybed, Cabinet, Bottom vào khung sườn thì kết cấu càng trở nên vững chắc hơn.
Khối Pinblock của đàn piano upright
Một số đàn upright cũ (đàn Victorian). khung Plate (Cast-iron Plate) chỉ cao đến mặt dưới của pinblock, kiểu plate này gọi là half plate hoặc three quarter plate. Mặt trên của khung plate giữ và đỡ pinblock, pinblock cũng được dán và bắt ốc vào khung sườn phía sau. Một số đàn còn làm thêm khung thép rời đặt trên pinblock để giữ pinblock không bị biến dạng. Một số nhà sản xuất lúc bấy giờ (khoảng những năm 1890’s) tin rằng kiểu Plate 3/4 này giúp đàn nghe hay hơn Full plate, vì nó nhỏ nên ít hấp thụ độ rung của dây. Nhưng Full plate thì giữ cho kết cấu đàn được chắc hơn, việc hập thụ âm của full plate không bao nhiêu nhưng do kết cấu vững chắc nên về sau người ta chỉ dùng full plate. Và việc hấp thụ âm của full plate về sau được các nhà sản xuất bù trừ bằng cách thiết kế đặc biệt nên không còn là vấn đề trở ngại nữa.
Pinblock của đàn piano có plate 3/4
Tìm hiểu khối Pinblock trên đàn Grand Piano
Trong đàn grand, Pinblock không thể cố đinh vào khung sườn (skeleton) như đàn đứng do bộ action được đặt phía dưới Pinblock. Pinblock đàn grand chủ yếu được giữ bởi khung thép plate (do đó plate của đàn grand ở vị trí đặt pinblock có kết cấu rất vững chắc)
Khối Pinblock đàn Grand nhìn từ mặt dưới
Với đàn piano chất lượng tốt, cạnh của pinblock được đặt sát và đều lên ngàm giữ của plate, thì lực căng dây đàn mới ổn định. Nếu cạnh pinblock tì vào ngàm không đều hoặc chỉ tì ở 1 điểm cao ngay giữa, làm cho pinblock bập bênh thì dây đàn rất khó giữ đúng được cao độ. Đa số các đàn grand 2 đầu pinblock còn được cố định vòa iner rim bằng các đinh ốc dài, và nhiều ốc nhỏ khác giữ chặt nó vào plate.
Một số ít đàn grand pinblock chỉ được cố định vào plate mà thôi. Với loại này, plate, pinblock và dây đàn có thể bị bung lên một ít khi thao các ốc viền quanh plate. Dây sẽ bị chùng đi và thoát khỏi brigde.
Một số đàn cao cấp như của Manson&Hamlin có mặt trước của pinblock được dán vào thanh stretcher. Đàn Steinway thì cạnh trước của Pinblock được dán và đóng chốt vào stretcher và 2 đầu 2 bên được cố định vào đường rim bằng lỗ mộng và keo.